Program wychowawczo-profilaktyczny
Liceum Ogólnokształcącego im. Ossolińskiego
w Brzegu Dolnym
Opracowanie:
Aleksandra Kucharska
Izabela Chimowicz
Anna Perekietka
Joanna Romaniuk
Edyta Ziarnik – Wróbel
Program wychowawczo – profilaktyczny na rok szkolny został zaakceptowany przez
Radę Pedagogiczną w dniu
Program przyjęty uchwałą Rady Rodziców nr…………….. z dnia ………………
„Wychowanie to wspieranie dziecka w rozwoju ku pełnej dojrzałości w sferze fizycznej, emocjonalnej, intelektualnej, duchowej i społecznej, które powinno być wzmacniane i uzupełniane przez działania z zakresu profilaktyki dzieci i młodzieży”. (art.1 pkt 3 ustawy Prawo oświatowe)
SPIS TREŚCI:
PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU WYCHOWAWCZO – PROFILAKTYCZNEGO
WPROWADZENIE
WIZJA SZKOŁY I MODEL ABSOLWENTA
CHARAKTERYSTYKA OKRESU ROZWOJOWEGO UCZNIÓW I DIAGNOZA
GŁÓWNE CELE WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNE
ZADANIA DO REALIZACJI
EWALUACJA PROGRAMU
PODSTAWY PRAWNE PROGRAMU WYCHOWAWCZO - PROFILAKTYCZNEGO
Program wychowawczo-profilaktyczny obejmuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, których podejmuje się szkoła. Podstawowe ukierunkowanie Programu zostało określone w ustawach oświatowych i rozporządzeniach oraz innych aktach prawnych takich jak:
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej, w tym dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym, kształcenia ogólnego dla branżowej szkoły I stopnia, kształcenia ogólnego dla szkoły specjalnej przysposabiającej do pracy oraz kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej (Dz.U. z 2017 r. poz. 356)
- Prawo oświatowe
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. z 2015 r. poz. 1249)
- Rozporządzenie Ministra Edukacji zmieniające rozporządzenie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 31 października 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach
i placówkach - Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2017 r., poz. 59) ogłoszona
11 stycznia 2017 r. - Art. 26 – program wychowawczo-profilaktyczny Art. 26. 1. Szkoły oraz placówki, o których mowa w art. 2 pkt 3–5, 7 i 8, realizują program wychowawczo–profilaktyczny obejmujący:
- treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, oraz
- treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w danej społeczności szkolnej, skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców.
- Konwencja o Prawach Dziecka Narodów Zjednoczonych z 20 listopada 1989r. Art.13 Dziecko będzie miało prawo do swobodnej wypowiedzi: prawo to ma zawierać swobodę poszukiwania, otrzymania i przekazywania informacji oraz idei wszelkiego rodzaju, bez względu na granice,
w formie ustnej, pisemnej bądź za pomocą druku, w formie artystycznej lub z wykorzystaniem każdego innego środka przekazu według wyboru dziecka. - Zadania nauczyciela w KN Art.6 „Nauczyciel obowiązany jest rzetelnie realizować zadania związane z powierzonym mu stanowiskiem oraz podstawowymi funkcjami szkoły: dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą w tym zadania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę; wspierać każdego ucznia w jego rozwoju; dążyć do pełni własnego rozwoju osobowego….”.
WPROWADZENIE
Liceum Ogólnokształcące im. Ossolińskiego w Brzegu Dolnym miejscem wszechstronnego rozwoju osobowego ucznia w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym. Naszym zadaniem jest ukierunkowanie ucznia w dążeniach do zbudowania właściwej hierarchii wartości i wdrażanie do realizowania własnych potrzeb z poszanowaniem drugiego człowieka. Społeczność szkolną jako formę wspólnoty wychowawczej stanowią uczniowie, ich rodzice oraz wszyscy pracownicy szkoły współpracujący w atmosferze wzajemnego zrozumienia i szacunku w podejmowaniu wyznaczonych zadań. W naszej szkole nauczyciel jest nie tylko znakomitym fachowcem, w zakresie pewnej dziedziny wiedzy, ale także jest wiarygodny jako człowiek, a jego osobowość stanowi wzór do naśladowania przez dzieci. Nauczyciele wspierają rodziców w dziedzinie wychowania, działalność wychowawcza i profilaktyczna szkoły nie może być sprzeczna z wolą rodziców / Art. 48 ust 1 Konstytucji RP /. Ucznia postrzegamy w kategoriach jego podmiotowości, godności, wolności, niepowtarzalności, konkretnych praw i obowiązków. „Wychowanie pełni rolę nadrzędną nadającą sens działaniom profilaktycznym. Poprzez swoje działanie zapobiegawcze i korekcyjne, działania profilaktyczne tworzą warunki do sprawnej realizacji procesu wychowawczego”. Profilaktyka to proces wspomagania człowieka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczenie i likwidowanie czynników blokujących i zaburzających zdrowe życie. Profilaktyka winna wspomagać proces wychowania, a wychowanie tworzy integralną całość z wiedzą i kreowaniem umiejętności, poprzez które formuje się osobowość młodego człowieka. Nie wolno ich rozdzielać, gdyż wychowanie musi posiłkować się wiedzą, w której zapisane jest doświadczenie. Program ten wyrósł z pozycji nauczycieli i uczniów, był konsultowany z rodzicami. Jest próbą przejrzystego uregulowania wzajemnych relacji między domem, nauczycielami i uczniami oraz sprecyzowania praw i obowiązków uczniów naszej szkoły. Wraz z uczniami wierzymy, iż wprowadzenie wypracowanych wspólnie zasad przyczyni się do stworzenia w naszej szkole atmosfery wzajemnej życzliwości i przyjaźni połączonej jednocześnie z konsekwencją wymagań.
WIZJA SZKOŁY I MODEL ABSOLWENTA
Jesteśmy szkołą wspierającą rodziców w wychowaniu dobrego, kulturalnego, wykształconego i odpowiedzialnego człowieka, który osiągnie sukces w życiu rodzinnym, społecznym i zawodowym. Naszym uczniom służymy pomocą w wytyczaniu drogi, wybieraniu celów raz dążeń życiowych, ukierunkowanych na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna. Wprowadzamy ich w świat wiedzy. Wychowujemy w duchu patriotycznym i uniwersalnych wartości humanistycznych. Kształtujemy postawy uczniów minimalizujące negatywny wpływ zagrożeń rozwojowych.
Absolwent naszej szkoły, jest komunikatywny, potrafi skutecznie porozumiewać się i prezentować własny punkt widzenia, poprawnie posługuje się językiem ojczystym oraz językiem obcym. Jest przygotowany do podjęcia studiów lub pracy zawodowej, jest dobrym fachowcem w swoim zawodzie. Umie korzystać z nowoczesnych technik i źródeł informacji, samodzielnie poszukuje, porządkuje i wykorzystuje informacje z różnych źródeł. Posiada ogólną wiedzę i ceni zdrowie, potrafi aktywnie spędzać czas, jest ciekawy świata, twórczy, odkrywczy i mądry. Potrafi budować relacje przyjacielskie, jest uczciwy, akceptuje siebie mając świadomość mocnych i słabych stron. Odznacza się tolerancją wobec innych ludzi oraz wrażliwością na piękno otaczającego świata.
CHARAKTERYSTYKA OKRESU ROZWOJOWEGO UCZNIÓW I DIAGNOZA
Adolescencja znaczy wzrastanie ku dojrzałości, jest okresem przemian w życiu człowieka, które z beztroskiego dzieciństwa prowadzą go ku dorosłości. Jest to czas intensywnych przemian: biologicznych, psychologicznych i społecznych. Uczniowie naszej szkoły rozpoczynają naukę już w fazie później adolescencji tak zwanej młodzieńczości, która przyda na okres między 16 a 20 rokiem życia. Najbardziej widoczną zmianą rozwojową tego okresu jest fizyczność młodego człowieka. Rozwój fizyczny wzbudza w nastolatkach wiele wątpliwości, związanych ze zmianami w wyglądzie a co za tym idzie dotyczy to odżywiania oraz seksualności. Jedną ze zmian przysparzających nastolatkom najwięcej zmartwień jest trądzik młodzieńczy, następnie przybieranie na wadze oraz zmiana proporcji ciała. Z roku na rok zwiększa się ilość uczniów, którzy obsesyjnie dbają o swoje ciało czego następstwem są anoreksja, bulimia oraz ortoreksja. Innym istotnym elementem rozwoju fizycznego jest rozwój seksualności. Aspekt ten ma silny wpływ na tworzącą się tożsamość. Nastolatek eksperymentuje z różnymi formami aktywności seksualnej, doświadczając różnorodnych uczuć związanych z pociągiem seksualnym i romantyczną miłości, dąży do osiągnięcia intymności w związkach. Z diagnozy wynika, że 6 % uczniów w każdej klasie rozpoczynając naukę w naszej szkole jest już po inicjacji seksualnej, a prawie 80 % z nich nie stosuje żadnego zabezpieczenia. Okres dojrzewania to czas kiedy młodzi ludzie eksperymentują z substancjami psychoaktywnymi. Z badań wynika, że średnio 68 % populacji naszych uczniów przynajmniej raz w życiu spożywała alkohol, a 4 % przyznaje się, że próbowało narkotyków /marihuana/ Młodzieńczość charakteryzuje się również zwiększonym pobudzeniem emocjonalnym, labilnością emocjonalną i towarzyszącymi lękami społecznymi, np. lęk przed niepowodzeniem, negatywną oceną ze strony rówieśników, towarzyszy temu poczucie niepewności, zakłopotania. Niepokój dotyczy oceny swego wizerunku w środowisku rówieśniczym, młodzi ludzie przejmują się tym, w co się ubierają, jak się zachowują i co koledzy mówią lub piszą za ich plecami szczególnie na portalach społecznościowych. Osoba dojrzewająca odkrywa wzmożoną świadomość samego siebie, swego istnienia i zaczyna poszukiwać ról, które w dorosłym życiu będzie pełnić, poszukuje autorytetów.
Okres dorastania jest bardzo ważnym czasem w życiu człowieka, jednocześnie jest okresem wielu zmagań, problemów i trudności młodego człowieka. Dlatego tak ważne jest wsparcie tej osoby przez najbliższych, rodziców, opiekunów i nas wychowawców, nauczycieli. Niżej zawarte cele programu wychowawczo – profilaktycznego mają być dopełnieniem w procesie wzrastania ku dorosłości.
GŁÓWNE CELE WYCHOWAWCZO-PROFILAKTYCZNE
- Uświadomienie wartości służących osobowemu rozwojowi uczniów.
- Kształtowanie zdrowego stylu życia i inspirowanie do harmonijnego rozwoju.
- Kształtowanie wrażliwości moralnej oraz potrzeby poznawania samego siebie.
- Budzenie zainteresowań szeroko rozumianą przestrzenią własnego kraju,
- Europy i świata oraz swobodnej w niej orientacji.
- Rozwijanie wiedzy o problemach cywilizacyjnych współczesnego świata
- oraz o możliwościach i potrzebie ich rozwiązywania.
- Pogłębianie poczucia przynależności do ogólnie pojmowanej wspólnoty ludzkiej.
- Budowanie poczucia własnej wartości.
- Uświadomienie idei wolności poprzez rozumienie i poszanowanie elementarnych praw człowieka.
- Kształtowanie i propagowanie poprawnego i pięknego języka ojczystego, nie tylko
- na lekcjach, w szkole, ale i poza szkołą.
- Kształtowanie umiejętności interpersonalnych.
- Kształtowanie samoświadomości uczniów, samoszacunku i odpowiedzialności.
- Kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji i radzenia sobie
- w sytuacjach trudnych.
- Dbanie o zdrowie i bezpieczeństwo uczniów oraz nauczycieli w środowisku szkolnym.
Szkolny program wychowawczo - profilaktyczny uwzględnia podstawowe kierunki polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2020/2021
- Wdrażanie nowej podstawy programowej w szkołach ponadpodstawowych ze szczególnym uwzględnieniem edukacji przyrodniczej i matematycznej. Rozwijanie samodzielności, innowacyjności i kreatywności uczniów.
- Wdrażanie zmian w kształceniu zawodowym, ze szczególnym uwzględnieniem kształcenia osób dorosłych.
- Zapewnienie wysokiej jakości kształcenia oraz wsparcia psychologiczno – pedagogicznego wszystkim uczniom z uwzględnieniem zróżnicowania ich potrzeb rozwojowych i edukacyjnych.
- Wykorzystanie w procesach edukacyjnych narzędzi i zasobów cyfrowych oraz metod kształcenia na odległość. Bezpieczne i efektywne korzystanie z technologii cyfrowych.
- Działania wychowawcze szkoły. Wychowanie do wartości, kształtowanie postaw i respektowanie norm społecznych.
ZADANIA DO REALIZACJI:
OBSZAR | ZADANIE | NAUCZYCIELE REALIZUJĄCY | TERMIN |
---|---|---|---|
Zdrowie – edukacja zdrowotna. | Kształtowanie nawyków higienicznych jako warunku dobrego samopoczucia i zdrowia. | Wszyscy nauczyciele, pielęgniarka szkolna | Cały rok szkolny |
Elementy sfery fizycznej, psychicznej. | Doskonalenie umiejętności organizowania zajęć oraz prawidłowego zarządzania czasem. | Wszyscy nauczyciele | Cały rok szkolny |
Doskonalenie umiejętności wykorzystania wiedzy na temat wczesnej identyfikacji zmian chorobowych we własnym ciele (np. samobadanie piersi u kobiet, wczesna identyfikacja zmian na skórze) Przeciwdziałanie zagrożeniom: AIDS, narkomanią, alkoholizmem i nikotynizmem. | Nauczyciel biologii, wychowawcy klas. Kampania „Razem przeciw rakowi piersi” | Listopad/ grudzień 2019, Czerwiec 2020 | |
Działanie na rzecz własnego zdrowia, sprawności fizycznej, prawidłowej postawy i zgrabnej sylwetki poprzez uprawianie sportu i propagowanie aktywnych form wypoczynku na świeżym powietrzu. | Pedagog, wychowawcy klas | Cały rok szkolny | |
Propagowanie zdrowego trybu życia. | Nauczyciele wychowania fizycznego, wychowawcy klas | Cały rok szkolny | |
Wychowanie do życia w rodzinie poprzez zapoznawanie uczniów z problemami dojrzewania. | Wszyscy nauczyciele | Zgodnie z rozkładem materiału | |
Wprowadzanie elementów udzielania pomocy przedmedycznej. | Pedagog, wychowawcy klas, nauczyciel wychowania do życia w rodzinie | Cały rok szkolny | |
Uświadomienie psychospołecznych aspektów zdrowia, wdrażanie do radzenia sobie z negatywnymi reakcjami własnymi i innych. | Nauczyciel edukacji dla bezpieczeństwa | Cały rok szkolny | |
Doskonalenie umiejętności asertywnego radzenia sobie w relacjach z innymi. | Pedagog, wychowawcy klas | Zgodnie z kalendarzem szkolnym | |
Szerzenie wiedzy na temat zagrożeń psychofizycznych w okresie adolescencji: zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia, ortoreksja) zagrożenie związane z nadużywaniem ogólnodostępnych leków. | Nauczyciele, wychowawcy klas, pedagog | Cały rok szkolny | |
Kultura - wartości, normy, wzory zachowań. Elementy rozwoju społecznego i aksjologiczne aspekty. | Kształtowanie szacunku do własnego państwa, symboli narodowych, pamiątek historycznych. Rozwijanie szacunku do obrzędów i zwyczajów nawiązujących do życia naszych przodków. | Nauczyciel historii, wiedzy o społeczeństwie, poloniści, wychowawcy klas | Zgodnie z kalendarzem szkolnym |
Kształtowanie więzi z krajem ojczystym i świadomości obywatelskiej. | Nauczyciel historii, wiedzy o społeczeństwie, poloniści, wychowawcy klas, opiekun samorządu szkolnego | Zgodnie z kalendarzem szkolnym | |
Kultywowanie regionalnych tradycji. | Kultywowanie regionalnych tradycji. | Cały rok szkolny | |
Dostarczanie wiedzy na temat najważniejszych wydarzeń i najwybitniejszych postaci z dziejów regionu, Polski, Unii Europejskiej, | Nauczyciel historii, wiedzy o społeczeństwie, poloniści, wychowawcy klas | Cały rok szkolny | |
Budzenie szacunku do miejsc pamięci narodowej, zabytków, miast i wytworów kultury narodowej. | Nauczyciel historii, wiedzy o społeczeństwie, poloniści, wychowawcy klas | Zgodnie z kalendarzem szkolnym | |
Uświadamianie znaczenia świąt narodowych. | Nauczyciel historii, wiedzy o społeczeństwie, poloniści, wychowawcy klas | Zgodnie z kalendarzem szkolnym | |
Zwiększanie umiejętności zaspokajania potrzeb psychoemocjonalnych w sposób zgodny z przyjętymi normami, regułami i zasadami. | Nauczyciel historii, wiedzy o społeczeństwie, poloniści, wychowawcy klas | Zgodnie z kalendarzem szkolnym | |
Uwrażliwianie na kwestie moralne, np. mówienie prawdy, sprawiedliwego traktowania. | Wychowawcy klas | Cały rok szkolny | |
Kształtowanie potrzeby uczestnictwa w kulturze. | Wychowawcy klas, pedagog | Cały rok szkolny | |
Rozwijanie umiejętności właściwego zachowania z uwzględnieniem sytuacji i miejsca. | Wychowawcy klas | Cały rok szkolny | |
Bezpieczeństwo - profilaktyka zachowań ryzykownych. Elementy sfery społecznej. | Kształtowanie prawidłowych postaw dotyczących bezpieczeństwa w szkole i poza nią. | Nauczyciel edukacji dla bezpieczeństwa, wychowawcy klas, pedagog | Cały rok szkolny |
Rozwijanie opiekuńczego stosunku do kolegów, poszanowanie ich zdrowia i troska o ich bezpieczeństwo. | Wychowawcy klas, pedagog | Cały rok szkolny | |
Wzmacnianie norm redukujących ryzyko eksperymentowania z substancjami psychoaktywnymi. | Pedagog, na zaproszenie konsultant ds. uzależnień | Cały rok szkolny | |
Utrwalanie informacji o bezpiecznych zachowaniach podczas korzystania z portali społecznościowych oraz metodach cyberprzemocy. | Nauczyciel informatyki, wychowawcy klas | Cały rok szkolny | |
Kształtowanie postaw zapobiegającym wczesnym kontaktom seksualnym i związanych z nimi problemów. | Wychowawcy klas, pedagog, nauczyciel wychowania do życia w rodzinie | Cały rok szkolny | |
Dostarczanie wiedzy na temat osób i instytucji świadczących pomoc w trudnych sytuacjach | Wszyscy nauczyciele | Cały rok szkolny | |
Uświadamianie zagrożeń wynikających z przynależności do różnych grup nieformalnych. | Wychowawcy klas, pedagog | Cały rok szkolny | |
Uświadomienie psychospołecznych aspektów zdrowia, wdrażanie do radzenia sobie z negatywnymi reakcjami własnymi i innych. | Wychowawcy klas | Cały rok szkolny | |
Rozwijanie umiejętności prowadzenia rozmowy w sytuacji konfliktu – postawy negocjacji i mediacji. | Wychowawcy klas | Cały rok szkolny | |
Redukowanie agresywnych zachowań poprzez uczenie sposobów rozwiązywania konfliktów. | Wychowawcy klas | Cały rok szkolny | |
Relacje – kształtowanie postaw społecznych. Elementy sfery psychicznej i społecznej. | Rozwijanie empatii, wrażliwości na potrzeby innych oraz umiejętności udzielania wsparcia emocjonalnego. | Wszyscy nauczyciele | Cały rok szkolny |
Kształtowanie umiejętności wyrażania emocji oraz ich rozumienie. | Wszyscy nauczyciele | Cały rok szkolny | |
Rozwijanie kompetencji z zakresu rozwiązywania konfliktów z zastosowaniem negocjacji i mediacji. Podejmowanie działań na rzecz innych osób w celu poprawy ich sytuacji (wolontariat). | Wszyscy nauczyciele | Cały rok szkolny | |
Rozwijanie opiekuńczego stosunku do kolegów, poszanowanie ich zdrowia i troska o ich bezpieczeństwo. | Opiekun wolontariatu | Cały rok szkolny | |
Kształtowanie prospołecznych postaw uczniów i rozwijanie pozytywnego systemu wartości w klasie. | Wszyscy nauczyciele | Cały rok szkolny | |
Kształtowanie pozytywnego poczucia własnej wartości między innymi poprzez rozwój kompetencji uczniów z zakresu wyrażanie i przyjmowania pochwał. | Wszyscy nauczyciele | Cały rok szkolny |
Instytucje pozaszkolne współpracujące przy realizacji programu:
-
- Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna,
- Podmioty realizujące świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, Gminny Ośrodek
- Pomocy Społecznej, Stowarzyszenie Monar,
- Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna,
- Policja, Sąd Rodzinny i Nieletnich.
EWALUACJA PROGRAMU
Program będzie podlegał metodycznej ocenie skuteczności. Działania wychowawczo -profilaktyczne zakładają powodowanie pozytywnych zmian w wiedzy, postawach i zachowania społeczności uczniowskiej. Niezbędne więc będzie sprawdzanie, czy zmiany te rzeczywiście zachodzą i czy program jest pożądany. Należy sprawdzać, czy zrealizowano zakładane cele wychowawczo-profilaktyczne i w jakim zakresie, co ułatwiło, a co utrudniło realizację. Taka kontrola umożliwi podjęcie decyzji o kontynuacji lub wprowadzeniu korekt podnoszących jego jakość programu.
Sposoby ewaluacji:
- obserwacja,
- wywiad,
- ankiety diagnostyczne dla uczniów, rodziców i nauczycieli, ankiety ewaluacyjne,
- sprawozdania wychowawców klas,
- sprawozdania pedagoga.
Program wychowawczo-profilaktyczny jest programem otwartym, którego treści ulegać będą zmianie w zależności od aktualnych potrzeb.